رمزارزها و سهام در عین قابلیت استفاده در معاملات یا به عنوان ابزاری جهت سرمایه‌گذاری، تفاوت‌هایی اساسی با یکدیگر دارند. در این مقاله به بررسی این تفاوت‌ها خواهیم پرداخت.
چکیده
رمزارزها، دارایی‌هایی دیجیتالی هستند که بر روی شبکه‌های توزیع و رمزنگاری شده راه‌اندازی شده و قابل استفاده‌اند. از این نوع دارایی می‌توان به عنوان واسطۀ مبادلات و نیز به منظور ذخیره ارزش استفاده کرد. از سوی دیگر، هر سهم در حقیقت نشان‌دهنده مالکیت کسری از سهام یک شرکت است. رمزارزها و سهام هر دو قابل معامله هستند و می‌توانند به عنوان ابزاری جهت سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار گیرند. اما تفاوت اصلی این دو در چیست؟
مقدمه
سهام، نوعی دارایی قدیمی و سنتی هستند که می‌توان از آن‌ها در کسب سودهایی طولانی و یا کوتاه‌مدت استفاده نمود. اما رمزارزها نوعی ابزار مالی جدیدترند که در حال حاضر، نوسانات بالایی را در قیمت‌های خود تجربه می‌کنند و به تبع آن، ریسک بالاتری را نیز با خود به همراه دارند. در حالی که هر دو مورد مذکور، ابزار‌هایی معاملاتی هستند که سرمایه‌گذاران بسیاری را نیز به خود جلب کرده‌اند، رمزارزها اغلب به عنوان جایگزینی برای دارایی‌های سنتی‌تر دیده می‌شوند. به این ترتیب، همچنان که در هر دوی این بازارها می‌توان با به کار بردن استراتژی‌های مختلف، سودهایی هنگفت کسب نمود، در این مقاله به بررسی و تجزیه و تحلیل تفاوت‌های کلیدی بین این دو دسته دارایی و همچنین جوانب مثبت و منفی آن‌ها خواهیم پرداخت.
رمزارز چیست؟
به عبارت ساده، رمزارزها در حقیقت ارزهایی دیجیتالی هستند که بر پایه فناوری بلاکچین ایجاد شده‌اند. این دارایی‌ها، به جهت تأمین امنیت و تأیید صحت معاملات، به تکنیک‌های مختلف رمزنگاری متکی هستند و به طور معمول به عنوان واسطه معاملات و یا در راستای ذخیره ارزش مورد استفاده قرار میگیرند. بیشتر رمزارزها در شبکه‌هایی غیرمتمرکز اجرا می‌شوند و ارزش بازار آن‌ها نیز بر اساس نسبت و میزان عرضه و تقاضا تعیین می‌گردد.
سهام چه هستند؟
هر سهم، نشان‌دهنده مالکیت جزئی از حقوق صاحبان و بنیان‌گذاران یک شرکت است که همچنین به عنوان بازتابی از ارزش کل آن شرکت نیز در نظر گرفته می‌شود. دارنده هر سهام نیز گاهاً حق دارد متناسب با ارزش سهام خود، مقداری از سود شرکت را در قالب سود سهام دریافت کند. همچنین، ارزش سهام هر شرکت نیز ممکن است بر اساس عملکرد شرکت و عوامل دیگری از جمله اطلاعیه‌های خبری مربوط به آن شرکت، تغییر کند.
تفاوت اصلی میان رمزارزها و سهام در چیست؟
سرمایه‌گذاران می‌توانند هم از رمزارزها و هم از سهام در ایجاد و کسب ثروت استفاده کنند، اما با این وجود، سرمایه‌گذاری در سهام، در مقابل سرمایه‌گذاری در رمزارزها بسیار متفاوت است.
بر خلاف بازار سهام، سرمایه‌گذاری در رمزارزها با مالکیت سهمی از یک شرکت همراه نیست. سرمایه‌گذاران حوزه رمزارزها نیز همانند سهام در شکلی سنتی سود دریافت نمی‌کنند؛ اما در عوض، در فضای رمزارزها می‌توان توکن‌ها را به صورت وام به در اختیار دیگر کاربران قرار داد و به این طریق، از دارایی‌های غیرفعال نیز درآمدی منفعل کسب نمود.
از سوی دیگر، تفاوت‌های عمده‌ای نیز در نحوه معاملات رمزارزها و سهام وجود دارد. در فضای رمزارزها می‌توان رمزارزها را در هر ساعت از شبانه روز، معامله و یا خرید و فروش نمود، در حالی که بورس اوراق بهادار و بازار سهام، با پایان ساعات کاری بسته شده و ادامه معاملات، به روز بعد (در آخر هفته‌ها با فاصله ۲ روز) موکول خواهند شد.
سرمایه‌گذاری در کدام حوزه مؤثرتر است؟
هر دو نوع دارایی‌های مذکور، مزایا و محدودیت‌های خاص خود را برای سرمایه‌گذاران و معامله‌گران به همراه دارند و به این ترتیب، تصمیم در مورد سرمایه‌گذاری در هر کدام از این دو حوزه، به میزان ریسک‌پذیری و ترجیحات دیگر خود افراد بستگی دارد. در نهایت، آنچه موفقیت را در سرمایه‌گذاری تضمین خواهد کرد، توانایی کاربران در پیش‌بینی خطرات و سودهای بالقوه موجود در هر فرصت سرمایه‌گذاری است، نه ابزارهای سرمایه‌گذاری. این در حالی است که بسیاری از سرمایه‌گذاران باتجربه، عموماً با ورود به هر دو حوزه، یعنی رمزارزها و سهام، همواره در تلاشند تا در پورتفوی خود تنوع ایجاد نمایند.
مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در رمزارزها
مزایا
در دسترس بودن: رمزارزها هیچ حد و مرزی ندارند و تمام افرادی که به اینترنت دسترسی داشته باشند می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند.
عدم تمرکز: بسیاری از سیستم‌های رمزارزی بر هیچ نهاد متمرکزی متکی نیستند و همین امر، رمزارزها را در مقابل سانسور و کنترل سازمان‌های متمرکز مقاوم می‌سازد.
مقاومت در برابر تورم: رمزارزها به طور مستقیم تحت تأثیر سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی قرار نمی‌گیرند و بنابراین، قیمت آن‌ها نیز نسبت به تورم مقاومت بالایی دارد. البته این مورد در تمام رمزارزها نیز به طور یکسان صادق نیست؛ بنابراین، در نظر داشتن نرخ صدور یا همان میزان عرضه هر دارایی رمزارزی نیز یکی از مهم‌ترین فاکتورها در تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری است.
انعطاف‌پذیری: در فضای رمزارزها، در مقایسه با سهام، راه‌های بیشتری جهت افزایش مقدار دارایی‌های رمزارزی برای سرمایه‌گذاران وجود دارد. سرمایه‌گذاران فضای رمزارزها می‌توانند با کشت سود یا همان ییلد فارمینگ (Yield Farming)، استیکینگ و یا حتی تأمین نقدینگی استخرهای رمزارزی، سود قابل توجهی را برای خود رقم بزنند.
تنوع: ارزش بسیاری از توکن‌های ررمزارزی تنها به ارزش مالی آن‌ها محدود نیست. به عنوان مثال، توکن‌های طرفداری یا همان فن‌توکن‌ها (FanTokens) می‌توانند مزایا و امتیازات منحصربه‌فردی در ارتباط با تیم‌ها یا برندهای ورزشی مختلف را برای دارندگان خود فراهم کنند. توکن‌های حاکمیتی نیز رمزارزهایی هستند که حق مشارکت در روند توسعه یا حاکمیت یک پروژه یا پروتکل را برای دارندگان خود به ارمغان می‌آورند.
معایب
نوسانات قیمت: بازار رمزارزها در حال حاضر، به دلیل تازگی و عدم پذیرش گسترده جهانی، همچنان در برابر نوسانات شدید قیمت عملکردی بسیار ضعیف از خود نشان می‌دهد. در حالی که ممکن است پتانسیل دریافت سودهای یک شبه در این بازار برای سرمایه‌گذاران جدید امری بسیار جذاب تلقی شود، با این حال در جبهه‌ای دیگر، احتمال ضررهایی به همان اندازه چشمگیر نیز وجود دارد.
مقررات ناقص: رمزارزها در بسیاری از کشورها قانونی هستند، اما همچنان نمی‌توان آن‌ها را به طور کامل و جهانی تحت نظارت قرار داد. به این ترتیب، بهتر است که هر سرمایه‌گذار نیز در مورد مسائل مربوط به قوانین کشورهای مختلف در ارتباط با این حوزه توجه نموده و همواره مسائل حقوقی لازم را با توجه به موقعیت مکانی خود، در نظر داشته باشد.
مشکلات حضانتی: برای دسترسی به توکن‌های ذخیره شده در کیف پول‌های دیجیتالی همواره یک کلید خصوصی (معمولاً به صورت مجموعه‌ای متشکل از ۱۲ عبارت تصادفی) در اختیار صاحبان کیف پول‌ها قرار می‌گیرد. فراموش کردن این عبارت در باب کیف پول‌های دیجیتالی و یا از گم کردن کیف پول‌های رمزارزی فیزیکی، ممکن است به از دست رفتن دائمی تمام دارایی‌های رمزارزی موجود در این کیف پول‌ها منجر شود.
سود نامطمئن: همانند هر بازار مالی، هیچ تضمینی در کسب سود و بازده در فضای رمزارزها وجود ندارد. با وجود آنکه بیت‌کوین و سایر رمزارزها، تا کنون در بازه زمانی بلندمدت، عملکرد خوبی از خود نشان داده‌اند، هیچ تضمینی وجود ندارد که در آینده به رشد خود ادامه دهند و همیشه این احتمال وجود دارد که در یک دوره سرمایه گذاری کوتاه‌مدت نیز عملکرد خوبی نداشته باشند.
مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در سهام
مزایا
قابلیت دسترسی روزافزون: با ظهور بسیاری از پلتفرم‌های آنلاین و اپلیکیشن‌های تلفن همراه در بازار سهام، سرمایه‌گذاری در این حوزه نیز روزبه‌روز در حال آسان‌تر شدن است. بسیاری از این ابزارها از رابط‌های کاربری ساده‌ای برخوردار هستند و همچنین، بسیاری از آن‌ها از خدماتی پشتیبانی می‌کنند که با سایر خدمات مربوط به دیگر حوزه‌های مالی ادغام شده‌اند.
قانونمند: بسیاری از دولت‌ها به طور کامل بر بازار سهام نظارت دارند. به عنوان مثال، در ایالات متحده، شرکت‌های سهامی عام همواره باید اطلاعاتی که ممکن است بر ارزش سهام آن‌ها تأثیر بگذارند را به سازمان نظارتی دولتی این کشور، یعنی کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) که مسئولیت حمایت از سرمایه‌گذاران را بر عهده دارد، ارائه کنند.
(تا حدودی) مقاوم در برابر تورم: انواع خاصی از سهام، مانند اوراق بهادار خزانه‌ای محافظت شده در برابر تورم (TIPS)، می‌توانند به عنوان پوششی در برابر تورم عمل کنند.
تنوع: در حال حاضر، طیف گسترده‌ای از انواع سهام، در صنایع و بخش‌های مختلف در دسترس سرمایه‌گذاران و خرده‌فروشان قرار گرفته است. به این ترتیب، افراد می‌توانند انواع مختلفی از سهام را بر اساس معیارهای گوناگونی از جمله مدل کسب و کار، مکان شرکت و پرداخت یا عدم پرداخت سود سهام، برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند.
معایب
نوسانات: بازار سهام نیز از تغییرات ناگهانی قیمت‌ها در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت مصون نیست. اگر یک شرکت عملکرد خوبی داشته باشد، احتمالاً قیمت سهام سیری صعودی را در پیش خواهد گرفت و از سوی دیگر، اگر گزارش‌های یک شرکت، از زیان‌های مداوم آن شرکت خبر دهند و یا اخبار مربوط به شرکت، آنچنان که باید انتظارات افراد را برآورده نکنند، ارزش سهام آن شرکت نیز احتمالاً کاهش خواهد یافت. علاوه بر این، سهام برخی شرکت‌ها نیز ممکن است بنا بر دلایلی گوناگون، نسبت به دیگر شرکت‌ها نوسانات بیشتری را تجربه کنند. به عنوان مثال، ارزش سهام شرکت‌های نوپا و در حال رشد نسبت به سهام شرکت‌های برتر بازار، نوسانات بیشتری را تجربه می‌کند.
کارمزدهای بالا: در بیشتر موارد، کارمزدهای مرتبط با معاملات سهام نسبتاً بالا بوده و در مقایسه با معاملات رمزارزی، دفعات پرداخت بیشتری را نیز شاملند؛ بدین صورت که در این معاملات، علاوه بر کارمزد و کمیسیون کارگزاری، انجام عملیات خرید یا فروش سهام نیز کارمزدهای خاص خود را به دنبال دارند.
سود نامطمئن: همانند هر بازار مالی، هیچ تضمینی در کسب سود و بازده در بازار سهام وجود ندارد. در حالی که برخی از سهام، اغلب در بازه زمانی بلندمدت، نسبت به دیگر گزینه‌های سرمایه‌گذاری عملکرد بهتری دارند، این احتمال وجود دارد که در یک دوره سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت، عملکرد خوبی از خود نشان ندهند.
نتیجه‌گیری
اگرچه میان سرمایه‌گذاری‌های رمزارزی و بازار سهام تفاوت‌های واضحی وجود دارد، اما این دو حوزه با یکدیگر شباهت‌هایی هم دارند. رمزارزها و سهام، هر دو، گزینه‌های معتبری جهت سرمایه‌گذاری هستند و می‌توانند مجموعه اهداف مختلفی را محقق سازند. اما صرف نظر از اینکه کدام یک را انتخاب می‌کنید، همواره تلاش کنید که از خطرات مرتبط با هر دو حوزه کاملاً آشنا باشید و در مورد هر دارایی که قصد دارید در آن سرمایه‌گذاری کنید، به خوبی تحقیق نمایید.