اتریوم ۲، که با نام ETH2 و سِرِنیتی (Serenity) نیز شناخته می‌شود، نسخه جدید و ارتقاء یافته شبکه فعلی اتریوم است که با هدف بهبود برخی ویژگی‌های این شبکه و کاهش کارمزدهای گس به کاربران و طرفداران حوزه رمزارزها معرفی شده است.
نسخه آتی شبکه اتریوم، Ethereum 2.0 چیست؟
بخش‌های قابل بهبودی که طی این ارتقاء برای اتریوم برنامه‌ریزی شده‌اند، مواردی از جمله کاهش هزینه تراکنش‌ها، بهبود سرعت و مقیاس‌پذیری بیشتر این شبکه را شامل خواهند بود. این بهروزرسانی در حال حاضر در حال توسعه است و انتظار می‌رود طی چند سال آینده و در چندین مرحله به صورت عرضه گردد.
یکی از ویژگی‌های کلیدی شبکه اتریوم ۲ «اشتراک‌گذاری» است؛ راهی برای تقسیم حجم کاری به نحوی که درخواست‌های مربوط به تراکنش‌ها به صورت موازی و توسط چند اعتبارسنج پردازش شوند. علاوه بر این، بهروزرسانی اتریوم ۲ به جای استفاده از الگوریتم اجماع پیشین اتریوم، یعنی الگوریتم اثبات کار (PoW)، استفاده از الگوریتم اثبات سهام (PoS) را به منظور اعتبارسنجی تراکنش‌ها و بلاک‌ها در دستور کار قرار خواهد داد.
کارمزد «گس» شبکه اتریوم چیست؟
انجام هر تراکنش در شبکه اتریوم به پرداخت مقدار کارمزد مشخصی با عنوان «گس» احتیاج دارد که اساساً هزینه‌ای است که در ازای پردازش هر تراکنش به ماینرها پرداخت می‌شود.
مقدار گس مورد نیاز در هر تراکنش نیز به نوع و پیچیدگی تراکنش بستگی دارد. به عنوان مثال، انجام یک تراکنش انتقال ساده رمزارز اتر (ETH) از یک آدرس به آدرسی دیگر، به میزان گس کمتری نسبت به ایجاد یک قرارداد هوشمند یا به فروش گذاشتن یک توکن غیرقابل تعویض احتیاج دارد.
شبکه اتریوم در حال حاضر، تنها قادر به پردازش تعداد محدودی از تراکنش‌ها در هر ثانیه بوده و همین امر با توجه به شلوغی بالای شبکه طی دو سال اخیر، فزایش مقدار میانگین کارمزدهای تراکنش‌ها و تأخیر بسیار در پردازش هر تراکنش در این شبکه را سبب شده است. انتظار می‌رود که بهروزرسانی اتریوم ۲، با بهبود مبحث مقیاس‌پذیری و کاهش میزان گس مورد نیاز برای هر تراکنش، به رفع این مشکلات بپردازد.
کارمزد گس شبکه اتریوم چگونه محاسبه می‌شود؟
مقدار گس مورد نیاز برای هر تراکنش بر اساس «قیمت گس» (Gas Price) تعیین شده توسط انجام‌دهنده تراکنش (فرستنده) مشخص می‌شود.
قیمت گس معمولاً بر پایۀ گیگا وِی (GWEI)، یا به عبارتی کسری از یک واحد اتر (ETH) محاسبه می‌گردد. کارمزدهای گس بسته به تعداد ماینرهای موجود و همچنین پروژه‌ها و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکزی (DApps) که در شبکه اتریوم به صورت همزمان اجرا می‌شوند، متغیر خواهند بود.
هر کاربر همچنین می‌تواند شخصاً در مورد مبلغی که می‌خواهد به عنوان کارمزد گس بپردازد تصمیم بگیرد. به عنوان مثال، اگر فردی بخواهد یک تراکنش با نهایت سرعت انجام شود، می‌تواند مقدار GWEI بالاتری را نسبت به مقدار نرمال گس در بازار پرداخت نماید. از سوی دیگر، اگر فرد برای انجام تراکنش خود عجله‌ای نداشته باشد، می‌تواند مقدار گس کمتری را به تراکنش خود اختصاص دهد.
افزایش سرسام‌آور کارمزدهای گس اتریوم و تأثیر این امر بر مقیاس‌پذیری این شبکه
هدف اتریوم ۲
هدف اصلی بهروزرسانی اتریوم ۲ بهبود مقیاس‌پذیری است تا شبکه بتواند تراکنش‌های بیشتری را بدون تاخیر یا کارمزد بالا انجام دهد.
با وجود آنکهآن اثرات کامل این بهروزرسانی تا زمانی که به طور کامل عرضه نشود مشخص نخواهند شد، برخی از کاربردهای احتمالی این نسخه از شبکه اتریوم عبارت خواهند بود از:
• حمایت از پذیرش فناوری بلاکچین در مقیاس بزرگ در شرکت‌ها و مشاغل خصوصی؛
• ایجاد سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز (DAO) و مدل‌های حکمرانی بر اساس قراردادهای هوشمند و تعاملات بی‌نیاز از اعتماد؛
• امکان راه‌اندازی توکن‌های بیشتر مبتنی بر اتریوم که پروژه‌های جدید را قادر می‌سازد تا توکن‌های خود را در شبکه اتریوم توسعه داده و به کاربران خود ارائه نمایند؛
• گسترش بیشتر بسترهای مرتبط با توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) و سایر دارایی‌های دیجیتالی که می‌توانند در بلاکچین اتریوم ذخیره شوند؛
• و پشتیبانی بهبود یافته از پلتفرم‌های فعال در فضای مالی غیرمتمرکز (DeFi) و DAppها به طور گسترده جهت استفاده آسان‌تر توسط علاقه‌مندان حوزه رمزارزها و نیز عموم مردم.
علاوه بر این موارد، این احتمال وجود دارد که اتریوم ۲، خدمات جدیدی که در شبکه فعلی امکان‌پذیر نیستند را برای کاربران خود فراهم آورد که از میان این خدمات نیز می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
• توزیع توکن‌هایی که نشانگر حقوق مالکیت آثار به عنوان روشی برای مدیریت حق امتیاز در صنعت موسیقی هستند؛
• ایجاد یک اکوسیستم غیرمتمرکز AI (هوش مصنوعی) که به کاربران امکان می‌دهد مدل‌های ماشین لرنینگ (Machine Learning) خود را طراحی نموده و به کمک آن‌ها کسب درآمد کنند؛
• تسهیل پرداخت‌های ایمن و ارزان برون‌مرزی؛
• امکان پیگیری آسان فرآیند توزیع و تحویل محصولات به مدیران زنجیره‌های تأمین؛
• ارائه یک پلتفرم غیر متمرکز برای صنعت گیمینگ و یا بازارهای پیشبینی؛
• و افزایش سطوح امنیتی و حریم خصوصی و همچنین بالا بردن ظرفیت ذخیره داده، که می‌تواند به ویژه برای ذخیره اطلاعات حساسی مانند سوابق پزشکی و داده‌های مالی بسیار مفید باشد.
در حالی که هنوز زمان زیادی تا عرضه کامل این بهروزرسانی باقی مانده، مزایایی که در پی راه‌اندازی آن وعده داده می‌شود بسیار قابل توجهند و می‌توانند تأثیر عمده‌ای بر نحوه استفاده مشاغل و افراد از فناوری بلاکچین داشته باشند.
محبوبیت پلتفرم اتریوم
شبکه اتریوم با وجود مشکلات بسیار، در حال حاضر شبکه بسیار محبوبی در میان کاربران رمزارزی به شمار می‌رود و انتظار می‌رود که پس از انتشار اتریوم ۲ نیز این محبوبیت افزایشی چندین برابری را تجربه کند.
اتریوم ۲ مقیاس‌پذیری، امنیت و کاربردهای بیشتری را برای مشاغل و افرادی که به دنبال استفاده از فناوری بلاکچین هستند فراهم می‌آورد. اتر نیز در حال حاضر یکی از شناخته‌شده‌ترین رمزارزهایی است که نامش همواره در کنار بیت‌کوین (BTC) به گوش می‌رسد. همچنین گفتنی است که تا ماه فوریه سال جاری (۲۰۲۲)، نزدیک به ۴ میلیون کیف پول، به طور فعال ETH را در آدرس‌های خود ذخیره داشته‌اند.
بلاکچین اتریوم، همچنان به عنوان مکانی که اکثر فعالیت‌های مرتبط با دو حوزه DeFi و NFTها در آن اتفاق می‌افتند به فعالیت خود ادامه خواهد داد و هر روز برنامه‌ها و پروژه‌های جدیدی بر روی آن راه‌اندازی خواهند شد. به گفته تحلیلگران، شبکه فعلی اتریوم در حال حاضر ۷۰ درصد از کل تراکنش‌های DeFi را در بازار رمزارزها به خود اختصاص داده و اکثر پروژه‌های حوزه NFTها و صنعت گیمینگ نیز از همین بلاکچین استفاده می‌کنند. بنا بر این، پیشبینی می‌شود که بهروزرسانی آتی این شبکه نیز حتماً بستر بزرگتری را به خدمات مربوط به حوزه‌های مذکور اختصاص خواهد داد.
تعداد تراکنش‌های شبکه اتریوم
میانگین تعداد تراکنش‌های شبکه اتریوم در حال حاضر در حدود ۱.۱ تا ۱.۵ میلیون تراکنش در روز تخمین زده می‌شود و با توجه به افزایش چند برابری تعداد تراکنش‌های قابل پردازش در این شبکه پس از راه‌اندازی اتریوم ۲، انتظار می‌رود که این مقدار به طور تصاعدی افزایش یابد.
توجه داشته باشید که در حال حاضر، این شبکه تنها می‌تواند ۱۵ تراکنش را در هر ثانیه پردازش کند؛ اما اتریوم ۲ قصد دارد تا تکمیل فرآیند‌های مربوط به بهروزرسانی شبکه، این میزان را به طور تصاعدی تا حدود ۱۵۰ هزار تراکنش در هر ثانیه افزایش دهد. اگر این امر به واقعیت بپیوندد، بدون شک اتریوم به یکی از سریع‌ترین و مقیاس‌پذیرترین بلاک‌چین‌های موجود و احتمالاً محبوب‌ترین بستر رمزارزی در جهان تبدیل خواهد شد.
برطرف نمودن مشکلات مربوط به مقیاس‌پذیری و کارمزدهای بالای گس به کمک اتریوم ۲
مقیاس‌پذیری همواره یکی از بزرگترین چالش‌های شبکه اتریوم بوده است. این امر، به ویژه به عنوان یکی از مشکلات اصلی مسیر توسعه برای توسعه‌دهندگانی که به دنبال ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و پلتفرم‌های مبتنی بر DeFi بر روی این بلاکچین بوده‌اند به شمار رفته و دلیل آن نیز کارمزدهایی هستند که به دنبال شلوغی شبکه، تا سطوح بسیار بالایی افزایش یافته‌اند.
با این حال، راه‌اندازی اتریوم ۲ (که با استفاده از مکانیزم اجماع PoS و شاردها فعالیت می‌کند)، در نهایت می‌تواند شبکه فعلی اتریوم را به‌گونه‌ای مقیاس‌بندی کند که کارمزدها را به میزان قابل توجهی کاهش داده و امکان انجام سریع‌تر تراکنش‌ها را برای کاربران این شبکه فراهم نماید:
دیگر روش‌های کاهش مقدار کارمزدهای گس در شبکه اتریوم
راه‌های مختلفی وجود دارد که می‌توان به کمک آن‌ها کارمزدهای سرسام‌آور شبکه اتریوم را تا حد زیادی کاهش داده و یا حتی حذف نمود. در ادامه به برخی از این روش‌ها اشاره شده است:
• استفاده از کیف پول‌هایی که از الگوریتم «بَچینگ» (batching) یا «دسته‌بندی» پشتیبانی می‌کنند؛ بَچینگ یک ویژگی منحصر به برخی کیف پول‌ها است که کاربران را قادر می‌سازد تا چندین تراکنش را در یک تراکنش جمع‌آوری نموده و در نتیجه مقدار گس لازم برای انجام تراکنش‌ها را کاهش دهند.
• استفاده از توکن‌های ERC20؛ توکن‌های ERC20 دارایی‌هایی دیجیتالی هستند که بر روی بلاکچین اتریوم قابل استفاده بوده و می‌توانند در هنگام پرداخت کارمزدهای گس این شبکه، به جای ETH مورد استفاده قرار گیرند. این توکن‌ها در انجام تراکنش‌ها اغلب کارمزد بسیار کمتری نسبت به ETH دریافت می‌کنند.
• استفاده از «ماشین حساب قیمت گس» (Gas price calculator)؛ قیمت گس به طور مکرر در نوسان است و بنابراین استفاده از ماشین حساب قیمت گس، انتخاب بهترین قیمت ممکن را برای انجام هر تراکنش میسر می‌سازد.
• استفاده از «ردیاب گس» (Gas tracker)؛ ردیاب گس ابزاری است که کاربران را قادر می‌سازد قیمت‌های فعلی گس در شبکه اتریوم را به صورت لحظه‌ای تحت نظر داشته و به این ترتیب، همواره از آخرین قیمت‌ها آگاه باشند.
• استفاده از «ایستگاه گس» (Gas station): ایستگاه گس وب سایتی است که به کاربران امکان می‌دهد قیمت گس در کیف پول‌های مختلف اتر را با یکدیگر مقایسه نموده و مناسب‌ترین مورد را برای تراکنش‌های خود انتخاب کنند.
با رعایت این نکات، به راحتی می‌توان مقدار پولی که در هنگام استفاده از شبکه اتریوم به عنوان کارمزد گس پرداخت می‌شود را به میزان قابل توجهی کاهش داد. این امر همچنین استفاده از این شبکه و شرکت در پلتفرم‌های مختلف DeFi و سایر فعالیت‌های مرتبط با بلاکچین اتریوم را تا زمانی که اتریوم ۲ به طور کامل راه‌اندازی شود، مقرون به صرفه و قابل تحمل‌تر خواهد ساخت.