قابلیت همکاری بلاکچین، احتمالا عامل کلیدی تأثیرگذار در اقتصاد کلان بازیهای متاورسی بوده و دقیقاً همان چیزی است که این بازی‌ها را سرگرم‌کننده نگه می‌دارد.
اگر به پیوستن به دنیای متاورس، آن هم در کنار افرادی همچون مارک زاکربرگ، تمایلی ندارید، باید بگوییم که شما همین حالا هم در این فضا حضور دارید! شما برای ورود به دنیای مجازی متاورس، نیازی به هدست‌های واقعیت مجازی ندارید. از زمانی که اجداد دور ما برای اولین بار روی دیوارهای غارها نقاشی را آغاز کردند، بازنمایی واقعیت توسط انسان‌ها آغاز شده است؛ اگر تلویزیون، رادیو، کتاب یا روزنامه‌ها به شما امکان دسترسی به رویدادهایی را داده‌اند که به صورت فیزیکی در آن‌ها شرکت نکرده‌اید، می‌توان گفت که شما تا به حال انواع مختلفی از متاورس را تجربه کرده‌اید.
ورزش و بازیهای ویدیویی نیز به نوعی واقعیت‌های دیگری هستند که ما اغلب به صورت مجازی – در سکوهای ورزشگاه‌ها و یا پشت صفحه نمایش تلوزیون یا کامپیوتر خود- و بدون حضور داشتن در زمین بازی، در آن‌ها شرکت می‌کنیم.
بنابراین، این که تا کنون، بازی‌ها بر آنچه اکثر مردم به عنوان متاورس، یا به طور گسترده‌تر وب ۳ از آن یاد می‌کنند، تسلط دارند، امری تصادفی نیست. عشق ذاتی ما به بازی، درک ما از این که اجرای بازی‌ها به قوانین و ساختارهای خاص بستگی دارد و تمایل ما به ارزش قائل شدن برای رویدادهایی که در بازی‌ها رخ می‌دهد، جزء فرهنگ‌های ما به شمار می‌روند. بازی‌ها همچنین، بخش مهمی از اقتصاد را تشکیل می‌دهند؛ به گونه‌ای که حتی در سال ۲۰۲۰، پس از آغاز قرنطینه و ارزش بازار سالیانه ۱۷۸ میلیارد دلاری که برای بازیهای ویدیویی تخمین زده شد، بازار جهانی ورزش، ارزشی نزدیک به ۴۰۰ میلیارد دلار را به ثبت رساند.
بنابراین، کاملاً طبیعی است که بازی‌ها نیز مسیر ماجراجویانه خود را به سوی متاورسی همه‌جانبه‌تر و پیوسته‌تر هدایت کنند. همچنین، صنعت گیمینگ، احتمالاً حتی در فراواقعیت‌های خود، به ارائه ارزش مالی به مصرف‌کنندگان، شرکت‌ها و کشورها نیز ادامه خواهد داد. در این راستا، پیشنهاد اخیر مایکروسافت برای خرید کمپانی بازی‌سازی اکتیویژن (Activision Blizzard) در یک معامله تماماً نقدی نیز، دقیقاً بر همین موضوع صحه می‌گذارد.
نحوه ادغام این سازندگان بزرگ بازیهای آنلاین در یک متاورس بر بستر وب ۳ هنوز مشخص نیست، اما بازیهای مبتنی بر بلاکچینی که تاکنون به شهرت رسیده‌اند، از جمله Axie Infinity، Decentraland و Alien Worlds، پیشگام‌های مدل معروف «بازی برای کسب درآمد» (P2E) هستند که می‌توان آن‌ها را جزئی از آینده متاورس نیز در نظر گرفت.
استفاده از توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) و رمزارزهای درون بازی، بازیکنان را قادر می‌سازد تا دارایی‌هایی را در این بازی‌ها به دست آورده و آن‌ها را به شکل توکن معامله کنند و سپس از طریق صرافی‌های رمزارزی، آن‌ها را به ارزهای قابل استفاده در دنیای واقعی تبدیل نمایند. یک پیشرفت متقاعد کننده برای تمام کاربران در صنعت گیمینگ (چه گیمر حرفه‌ای و چه بازیکن معمولی) این است که به جای اینکه صاحبان برندها، از جمله فیس بوک یا همان متا، مایکروسافت و غیره، تمام ارزش ایجاد شده توسط بازی‌ها را به نام خود ثبت کنند، خود بازیکنان می‌توانند در موفقیت یک بازی سهم داشته باشند.
شایعاتی که در سال ۲۰۲۱ در مورد جوامعی در فیلیپین که از بازی Axie کسب درآمد می‌کردند، به گوش می‌رسید و طی این سال توجهات زیادی را به خود جلب کرد؛ تا جایی که مقامات دولتی نیز تصمیم گرفتند حتی بر درآمد به دست آمده از طریق مدل بازی برای کسب درآمد، مالیات‌هایی را اعمال کنند. این پدیده، دیدگاهی اجمالی به چگونگی به وجود آمدن فرصت‌های کسب درآمد توسط یک اقتصاد رمزارزی نوظهور را به ما ارائه می‌دهد. اما، صعود و سقوط یکی از ارزهای درون‌بازی Axie، چالش‌هایی ذاتی را در توسعه مدل‌های اقتصادی پایدار برای بازی‌ها به همراه دارد و همچنین نشانگر آن است که برای موفقیت بازیهای متاورسی، افراد باید بیشتر به بازی فکر کنند تا کسب درآمد.
توکنومی دلیل این امر نیست
به عنوان مثال، Axie Infinity یک بازی تشکیل شده از نوعی حیوانات دیجیتالی به نام Axieها است که در آن، هر زمان بازیکنان به اکوسیستم بازی کمک کنند، می‌توانند توکن‌هایی را به عنوان پاداش دریافت نمایند؛ اما برای شروع، هر بازیکن باید ابتدا حداقل یک Axie را خریداری کند. لازم به ذکر است، Axieها در واقع NFTهایی هستند که با هر بار استفاده در روند بازی، ارزش بیشتری پیدا می‌کنند! این بازی همچنین دو توکن مبتنی بر بلاکچین اتریوم را نیز شامل است که عبارتند از Axie Infinity Shards یا همان AXS و Smooth Love Potions یا همان SLP. توکن‌های SLP، توکن‌هایی هستند که در سیر بازی به دست می‌آیند و برای «پرورش» Axieهای جدید مورد نیاز خواهند بود.
در دنیای هر بازی، برخی عوامل وجود دارند که می‌توانند به روند قیمت دارایی‌های دیجیتالی بازی مربوطه، به عنوان مثال توکن‌های SLP بازی Axie Infinity، کمک کنند؛ نحوه توزیع توکن‌ها، قوانین مربوط به عرضه، مکانیزم‌های ثبات قیمت، نحوه برقراری حاکمیت شبکه و البته، قدرت انتظار از خود مخاطب بازی، همگی از عوامل مهم و تأثیرگذار بر قیمت توکن‌های درون بازی‌ها هستند. اما در این میان، کاربردپذیری را می‌توان مهمترین عامل برای قیمت توکنی که به عنوان پشتوانه یک بازی عمل می‌کند، در نظر گرفت. به عبارت دیگر، آیا دارایی مربوطه می‌تواند دارنده را قادر سازد که تجربه مورد نظر خود را داشته باشد؟ این امر ممکن است جنبه‌هایی از وضعیت بازی در برابر جامعه و فرصت‌های کسب درآمد از طریق آن را به چالش بکشد. اگر بازیکنان ارزش توکن‌ها را درک کنند، آن‌ها را نگه می‌دارند یا حتی مقدار بیشتری از آن‌ها را خریداری می‌کنند؛ در غیر این صورت، مانند هر دارایی دیگر، این توکن‌ها را نیز می‌فروشند و زمان و پول خود را در چیز دیگری سرمایه‌گذاری می‌کنند.
در بازی Axie Infinity، کاربرد توکن‌های SLP در چگونگی ایجاد ان‌اف‌تی‌های جدید Axie توسط کاربران تجلی می‌یابد. از سوی دیگر، به کمک هر Axie نیز می‌توان توکن‌های SLP بیشتری به دست آورد و ارزش سرمایه خود را نیز افزایش داد. همین حلقه بازخورد مثبت، در نهایت افزایش قیمت توکن‌های SLP در تابستان سال ۲۰۲۱ را به دنبال داشت، اما این توکن‌ها از آن زمان تا کنون کاهشی ۹۴ درصدی را تجربه کرده‌اند؛ این رخداد به معنای آن است که افراد، برای آنچه که می‌توانند از فروش توکن‌های SLP به دست آورند، ارزش بیشتری نسبت به نگه داشتن آن و تولید Axieهای بیشتر قائل شده‌اند. به عبارت دیگر، آن‌ها پول نقد را به ادامه بازی ترجیح می‌دهند.
ابتدای راه
مهم است که به یاد داشته باشید، مدل «بازی برای کسب درآمد» هنوز در مراحل اولیه خود قرار دارد. بازی‌هایی مانند Axie، در واقع تنها اولین مدل‌های آزمایشی هستند که بازی‌ها را با اقتصاد ترکیب می‌کنند. تیم توسعه‌دهنده بازی Axie نیز، پس از آنکه متوجه شد اقتصاد تک-توکنی مشکلات خاص خود را در زمینه نقدینگی به همراه دارد، توکن SLP را به عنوان دومین ارز درون‌بازی Axie Infinity معرفی کرد.
به این ترتیب، آزمایش‌های لازم در زمینه بازیهای متاورسی ادامه خواهند یافت، اما درسی مهمی که بازی Axie برای توسعه‌دهندگان این نوع بازی‌ها به دنبال داشت این است که لذت بازی کردن، همواره باید پیش از درآمد و در اولویت اول بازی‌ها قرار بگیرد.
ریسک ساده‌ای که اولویت دادن به درآمد نسبت به خود بازی با خود به دنبال دارد آن است که با این کار، بازیکنان به سرعت از بازی کردن دلسرد می‌شوند. همین موضوع دقیقاً یکی از دلایلی است که تلاش‌های شرکت‌های سگا، کونامی و اسکوئر اونیکس برای وارد کردن NFTها به بازیهای محبوب خود را نیز با واکنش‌های تندی از سوی مخاطبان این بازی‌ها مواجه کرده است. اما با این حال، با گذشت زمان، می‌توان ارائه طیفی باورنکردنی از تجربیات در بازیهای متاورسی پیچیده و گسترده‌تر را انتظار داشت. انتخاب‌های بزرگ‌تر و طیف غنی‌تر بازی‌ها، طبیعتاً به کسب سودی بیشتر تنها با حفظ توکن‌ها منجر شده و در نتیجه، پایداری بیشتر اقتصادهای مبتنی بر بازی‌ها را به دنبال خواهد داشت.
همچنان که بازی‌ها و ورزش‌های بیشتری به طور روزانه در حال ورود به فضای متاورس هستند، یک عامل مهم دیگر در پیشرفت این حوزه، کیفیت امکان مشاهده در این بازی‌ها خواهد بود. ما انسان‌ها همواره نیاز داریم که در مسابقات، روایت‌ها و شرط‌بندی‌ها، به‌عنوان بخشی از مخاطبانی که تجربه‌ای مشترک دارند، تعامل داشته باشیم و همچنین، خودمان نیز در بازی‌ها شرکت کنیم. دلیلی وجود ندارد که بازیهای متاورسی برای ما، به اندازه پربیننده‌ترین رویدادهای ورزشی سال ۲۰۲۱، از جمله لیگ برتر انگلیس، NBA یا سری جهانی Free Fire، واقعی و هیجان‌انگیز نباشند.
تجربه بازی بهتر، عامل مهم دیگری است که می‌تواند اقتصاد خرد یک بازی خاص را پایدارتر کند. چیزی که بلاکچین برای این حوزه به ارمغان آورده، سطحی از ویژگی قابلیت همکاری است که اقتصاد کلان بازیهای متاورسی را به طور کلی، نسبت به ورزش‌های بزرگ امروزی، روان‌تر و منصفانه‌تر خواهد ساخت. قابلیت همکاری، برای بازیکنان فرصت‌هایی را ایجاد می‌کند تا بتوانند دارایی‌های دیجیتالی خود را از یک بازی، مستقیماً به یک بازی دیگر، یا حتی به خارج از این حوزه -به عنوان مثال، پلتفرم‌های رسانه اجتماعی- منتقل کنند. این امر، بر خلاف اقتصاد امروزی مرتبط با امتیازات بازی‌ها و لیگ‌ها که در پی آن، مالکان و ناشران از تمام مزایای موجود به نفع خود استفاده می‌کنند، سهم بیشتری در خلق ارزش و قدرت، و در نتیجه علاقه بیشتری را برای بازیکنان به ارمغان خواهد آورد.
بنا بر این، شما ممکن است علاقه‌ای به پیوستن به مارک زاکربرگ در متاورس او نداشته باشید، اما در بلاکچین، برای طرفداران و بازیکنان عادی این امکان وجود دارد تا در عین لذت بردن و سرگرم شدن، بتوانند برای خود سرمایه بیشتری نیز به دست آورند و این امر نیز می‌تواند هیچ ارتباطی با مارک زاکربرگ نداشته باشد!